Meningsverschil over Sloot Decoding
(Links naar web.archive.org)
Facebook Twitter LinkedIn Translate Favorites More Services
Een prutser, mythomaan of zelfs een charlatan? Die
kwalificaties vallen de hoofdpersoon uit De Broncode ten
deel. Maar ook lof voor zijn redeneertrant en zelfs een
hecht geloof in de vinding. Netkwesties sprak met
hoogleraar Kees Schouhamer Immink, die tot 2003 bij
Philips werkte als compressiespecialist.

We beloofden in Roel Pieper geroosterd, de recensie van De Broncode,
met een beperkt weerwoord van Roel Pieper, terug te zullen komen op
de technologie van Jan Sloot.

De eerste uitgesproken reactie van een lezer volgde al spoedig op de
publicatie: "Hoe durven jullie te spreken van 'een technologie'. Het is
nooit meer geweest dan een kastje van een prutser, dat is toch
evident?"

Pieper ging, net als in het vraaggesprek met Smit dat we vorige week
online zetten, in de tv-uitzendingen van Netwerk nog meer over de
kling. Die programma's staan online, deel 1 en deel 2.

De televisie bracht het als opzienbarende ontdekkingen, maar de
artikelen waren er drie jaar geleden al. Weblog R-win.com wees er nog
even op dat Smit zelf in oktober 2003 al meewerkte aan radio-
uitzendingen van Kees Wieringa voor de Humanistische Omroep. Ook de
betrokkenen, waaronder Pieper zelf, kwamen hierin aan het woord.
Deel 1 en deel 2 zijn nog te beluisteren. Vrijwel niemand luistert er naar
Radio747, maar de tv bereikt velen.

Het is dus niet waar dat Pieper sinds 2001 niet meer wilde praten over
de zaak, hij wilde niet meer met Smit praten. Pieper is in de
documentaire volkomen nuchter over de zaak. "Reputatie komt in jaren
en gaat in seconden", zegt Pieper tegen Wieringa, om echter
vervolgens te ontkennen dat zijn reputatie is geschonden. Hij trekt een
cynische conclusie over Sloots dood: hij vraagt voortaan wel even naar
de medische toestand van ondernemers die zich bij hem melden. Pieper
sprak nog op Sloots begrafenis uit een 'soort professioneel persoonlijk
gedrag', zegt hij. Pieper spreekt in het radioverslag tussen neus en
lippen over 'geloof' in de vinding. Pieper zegt ook dat door vergaande
technologische ontwikkeling de behoefte aan Sloots uitvinding sterk is
verminderd. Hij vindt het verder een gepasseerd station. Wegens zijn
vakantie konden we Pieper niet bereiken.

Eric Smit, schrijver van De Broncode, liet in een reactie weten niet van
zins te zijn geweest om de technische aspecten te belichten. We
beschuldigden hem ervan dat niet te hebben gedaan in zijn boek om de
mythe en daarmee het sappige verhaal in stand te houden. Volgens
Smit heeft hij geen technische kennis en gaat het boek over het gedrag
van Roel Pieper en al die andere mannen die de vinding van Sloot te
gelde wilden maken.

De octrooien

Smit heeft met zijn uitgever inmiddels een website De Broncode
opgezet. Die is nog lang niet af, maar op verzoek heeft Smit er een
aantal documenten
op geplaatst die een rol speelden in de affaire-
Sloot. Daarbij is op de eerste plaats de eerder door Roel Pieper en
investeerder Marcel Boekhoorn uitgegeven verklaring te lezen over de
volgens hun onjuiste interpretaties in de eerdere Quote-artikelen van
Smit. Pieper zou Philips niet belazerd hebben voor eigen gewin. Smit
houdt vol van wel. Inmiddels staat er ook een fax van Pieper aan
Netwerk
, gelijkluidend aan de verklaring die hij eerder naar
Netkwesties stuurde.

Verrassend en boeiend uit privacyoogpunt zijn de twee rapporten van
detectivebureau Control Risks Group op de Keizersgracht in Amsterdam
die voor 425 gulden per uur onderzoek deed na Sloots dood. Daarin
staat onder meer informatie over de kluis die Sloot voor zijn dood zou
hebben geopend en waartoe zijn vrouw en zoon toegang tot zouden
krijgen. "Kluis is onbekend". Dus het 'kastje' is niet teruggevonden.

Onder die documenten bevindt zich octrooi 1009908 (pdf), al ingediend
op 20 augustus 1998. Ook is er een registratie van de vinding (pdf) en
een Investering Memorandum (pdf) voor Philips van Boekhoorn.

Duidelijk uit de stukken is dat het niet zozeer gaat om 'compressie' - het
verkleinen van bestanden zonder verlies van data - maar om een
database met de bestanden waaruit de chipkaart put. Dus ook de
voortdurend geuite bewering van '16 films op een chipkaart' klopt niet.
De films, of welk materiaal ook, zijn gecodeerd en via een formule
beschikbaar.

Meer uitvinders

In een reactie op het boek De Broncode is ook de site
EndlessCompression.com opgezet met een opsomming van personen,
vindingen en octrooien die met de vinding van Sloot te maken hebben,
plus een uitgebreide uitleg met verwijzingen. Er is wel een probleempje:
nergens zijn de principes in een werkend apparaat toonbaar gemaakt
voor derden, maar het wordt afdoende duidelijk dat Sloots gedachten
niet uniek waren en dat hij dus een spoor te pakken had dat plausibel
resultaat kon hebben.

De webmaster van deze site heeft de vindingen van Sloot geprobeerd
na te bouwen. Dat is hem niet gelukt daar het algoritme niet na te
bootsen was, maar hij is er steevast van overtuigd dat Sloot een goede
weg had ingeslagen. En dat dus ook Pieper terecht geloof hechtte aan
de vinding van Sloot. Te meer daar ook elders op de aardbol personen
op dezelfde wijze probeerden tot datacodering te komen. Hij wil liever
op de achtergrond blijven en verder speuren om 'hype' te voorkomen.

In het kort behelst de codering van Sloot het volgende. Ze is niet
gebaseerd op bestaande compressiemethoden en -uitgangspunten,
maar op het knippen van (video)bestanden in kleine deeltjes, de pixels,
tonen dan wel lettertekens. Deze krijgen elk een eigen, unieke code,
een 'sleutelcode'. Een bestand bestaat dan uit reeksen sleutelcodes
die bij het vertonen van het bestand in een unieke volgorde worden
opgeroepen. Die volgorde staat op de chipkaart die communiceert met
een databank met de codes. Dit is het referentiegeheugen dat centraal
staat in de vinding.

In de stukken is zelfs sprake van '90 films op een enkele 128KB-
chipkaart', nog meer dan de vijftien of zestien films die Sloot zou hebben
vertoond vanuit zijn wonderkastje. De vraag is dan hoe je in
vredesnaam zonder verlies van data tot kleine codes kunt komen en
deze weer kunt herleiden tot het originele bestand zonder dat er verlies
optreedt. Hiervoor zou Sloot algoritmen hebben bedacht, die hij zelf
'simpel' noemde en wat een reden was voor zijn argwaan voor diefstal.

Bovendien lijkt het volgende principe te zijn toegepast: een
uitgangspunt is dat je voor de codering niet hoeft uit te gaan van een
oneindig aantal variaties van nullen en enen zoals het principe is voor
alle compressiemethoden tot nu toe. Eindigheid, ofwel beperking van
mogelijkheden bij omzetting is het principe. Niet alle combinaties komen
voor, en sommige combinaties komen vaak voor en hoef je maar 1 keer
te coderen. Neem het gezegde 'hij loopt': dat is niet een toevallige
combinatie van negen tekens uit een oneindig aantal variaties, maar je
kunt dit geheel een 'sleutelcode' geven. Nu is dit met woorden en
zinnen nog redelijk te begrijpen, maar hoe doe je dat met
filmfragmenten? Die kun je terugbrengen tot 'frames' maar die zijn vaak
zeer uniek. Sloot is, zegt zijn verdediging, er in geslaagd om ook tot een
afdoende en vast systeem voor videoframecodering te komen.

Is dat het geheim van Sloot? Of is het principe theoretisch interessant,
maar in de praktijk doelloos, zoals Schouhamer Immink in het interview
zegt aan de hand van zijn voorbeeld van moppen van Sam en Moos.

Compressiegenie

De ironie wil dat juist Philips historie heeft geschreven met
datacompresssie. De bekendste man daarin was de hoogleraar Kees
Schouhamer Immink
. Hij kreeg nog in 2003 een Emmy Award voor zijn
uitvindingen, hoewel hij Philips al teleurgesteld had verlaten.

Schouhamer Immink benaderde Netkwesties uit eigen beweging vorige
week. Hij had genoten van het artikel en las daarop het boek van Eric
Smit waar hij nog meer van genoot. Schouhamer Immink hecht totaal
geen geloof aan het verhaal van Sloot, en veegt ook de vloer aan met
Roel Pieper.

Schouhamer Immink kan uitstekend verwoorden wat hij bedoelt. U kunt
naar zijn woorden luisteren. Het interview van 20 minuten is
beschikbaar in Windows Media (3,6 MB, na compressie) en MP3 (11 MB).
We spraken ook over de dood van Sloot, wellicht moord of zelfmoord
indien hij zich in het nauw gebracht voelde.

Hij gelooft dus niets van de vinding, maar het aardige is dat hij de
vinding (of 'vinding') eens zegt te willen bekijken met een
elektronicadeskundige, een man zoals Sloot zelf. Want de
wetenschapper is wel nieuwsgierig hoe Sloot te werk zou kunnen zijn
gegaan...

 

Peter Olsthoorn, 16 september 2004