Facebook Twitter LinkedIn Translate Favorites More Services

 

Broodje Aap van Netwerk


This is it', roept Roel Pieper, lid van de Raad van Bestuur van Philips. Zojuist heeft Jan Sloot op de hoogste verdieping van de Rembrandtoren in Amsterdam zijn 'uitvinding van de eeuw' gedemonstreerd. Het ziet er simpel uit: een chipkaart, een kastje en een laptop. Als Sloot de chipkaart in het kastje steekt spelen er op het scherm van de laptop 16 speelfilms tegelijk. Vooruitspoelen, achteruitspoelen, geen probleem. En al die films staan op dat ene chipje.

Twintig jaar heeft televisiereparateur Jan Sloot op zijn zolderkamertje in Nieuwegein aan zijn revolutionaire Broncode gewerkt. Die zou in staat zijn om video, audio of tekst miljoenenvoudig te comprimeren, een vinding die alle computertechnologie met een klap zou doen verouderen. Alle muziek van de wereld zou je met gemak op een chipkaartje kunnen zetten. Pieper richt razendsnel - en buiten Philips om - een maatschappij op: The Fifth Force. ABN-AMRO investeert 50 miljoen gulden, een groep vastgoedhandelaars, projectontwikkelaars en investeerders doen mee. Ze denken allemaal de slag van hun leven te slaan, want de waarde van de vinding schatten ze op 200 miljard dollar.

Op vrijdag 9 juli 1999 tekent Jan Sloot bij Pieper thuis een contract. Hij zal de maandag daarop zijn tot dan toe angstvallig bewaakte Broncode aan de notaris overhandigen. Dan neemt het verhaal een bizarre wending. Op zondag 10 juli, één dag voordat hij 'de rijkste man van de wereld' zou worden, valt hij dood neer in zijn tuin. Hartinfarct. Zijn eens zo rommelige zolderkamertje is leeggehaald. Het kastje is verdwenen. De broncode is weg. Tot zover de feiten.

Dit alles is oud nieuws. Eric Smits schreef er al in 1999 over in Quote en de Humanistische Omroep besteedde er vorig jaar twee uur radiozendtijd aan en dat smaakte indringend naar broodje aap. Maar gelukkig. Vorig weekend wijdde Netwerk twee uitzendingen aan de Broncode. Ik ging er eens goed voor zitten, want reken maar van yes dat die jongens van Netwerk de onderste steen boven kunnen krijgen. Die doen aan onderzoeksjournalistiek. Dat dacht ik tenminste.

Wat ik zag was een belediging voor de intelligentie van de kijker. Fons de Poel slaagde er in om in twee uitzendingen slechts één kritische vraag te stellen. 'Zou de Broncode geen truc van je vader kunnen zijn geweest?' 'Nee', zegt zoon Ben.

Verder slikte hij alles als zoete koek. Neem nou de allerbelangrijkste vraag: werkte die Broncode nou ja of nee? Dick Vesters, 'een IT-deskundige', heeft een van de demonstraties bijgewoond. 'Het kennersoog van Vesters', zo hoor je Fons in een voice-over zeggen, 'waakt of Sloot de informatie niet van de aangesloten laptop haalt.' Want het zou kunnen zijn dat die laptop van te voren is geprepareerd en volgestopt met harde schijven. Maar nee. 'Ik heb speciaal op de rode lampjes van de laptop gelet', zegt Vesters. 'Want die gaan aan of uit als er informatie van de schijf wordt gehaald. Nou, die gingen niet aan!'. IT-deskundige? Kennersoog? Het zou wat. Fons had toen moeten vragen: 'Sloot had toch de draadjes naar dat lampje kunnen doorknippen?' Deed hij niet. En waarom vroeg Vesters niet aan Sloot om zijn revolutionaire vinding ook eens op Vesters laptop te demonstreren? Ook die vraag werd niet gesteld. Verderop in het programma laat Fons al zijn twijfels varen: 'Zeker is dat Jan Sloot het onmogelijke liet zien. Een nieuwe code die aan de bron zou staan van alle computertechniek'. Tja.

En dan de fatale dag. Op zondagochtend 11 juli valt Jan Sloot dood neer in zijn tuin. Zoon Ben is binnen vijf minuten ter plekke. "Het ene moment waan je je stinkend rijk. Nog geen half uur later is alles weg." (Let op dat 'half uur') Alles weg? Leo Mierop, mede-investeerder en keukenhandelaar staat nog diezelfde avond in het zolderkamertje van Sloot. Het was daar altijd een onvoorstelbare rotzooi, zegt hij, minstens twee vrachtwagens vol papier, en nu stond er niets meer, 'de hele kamer was gecleaned.' 

En dat alles binnen een half uur? Heeft niemand die vrachtwagen gezien?, vraag je je als kijker af. Hebben de buren dan niets gemerkt? De politie? Allemaal vragen die Netwerk niet stelt. Nadat Mierop suggereert dat de dief ook de moordenaar moet zijn geweest, eindigt Fons de Poel de laatste uitzending met een veelbetekenend: 'Op het lijk is geen sectie gepleegd'.

Dit was Snertwerk. Goede avond.

Jan Paalman

www.janpaalman.nl